Günlük Fikirler Yazılar

Kardeş Payı Kaç Yılında Çekildi? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Merceğinden Bir Bakış Mahallemde akşamüstleri aynı çay ocağında buluşup dizi muhabbeti yapmanın en sevdiğim yanı, herkesin başka bir yerden haklı çıkmasıydı. Kardeş Payı da tam böyle bir his bırakıyor bende: Sıcacık, tanıdık ve “biz” duygusunu diri tutan… Gelin bugün, “Kardeş Payı kaç yılında çekildi?” sorusunu cevaplamanın ötesine geçip; diziyi toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi dinamiklerle birlikte düşünelim. Belki bu yazı, hepimizi kendi deneyimlerimizi paylaşmaya davet eden küçük bir mahalle sohbetine dönüşür. Kardeş Payı kaç yılında çekildi? Kısa cevap: Kardeş Payı’nın çekimleri ve yayını 2014’te başladı; dizi 2014–2015…

Karbon Yakalama Ne İşe Yarar? Sayılarla, Hikâyelerle ve Vicdanla Bir Karşılaştırma Merhaba! Ben, bir konuyu tartışmanın en iyi yolunun farklı pencerelerden bakmak olduğuna inananlardanım. “Karbon yakalama ne işe yarar?” sorusuna da tek bir cevabın yetmediğini düşünüyorum. O yüzden bugün iki yaklaşımı yan yana koyacağız: verinin soğukkanlı merceğiyle bakan Efe’nin (objektif ve sayısal) ve toplumsal etkileri dert eden Selin’in (duygusal ve ilişkisel) bakışları… Sonunda söz, yine sizde olacak. Karbon Yakalama Ne İşe Yarar? (Kısaca Tanım ve Kapsam) Karbon yakalama (CCS/CCUS), enerji santralleri ve sanayi tesisleri gibi büyük kaynaklardan çıkan karbondioksiti (CO2) bacada ya da süreç içinde yakalayıp sıkıştırarak yeraltına depoma veya…

Küreselleşmede Homojenleşme: Toplumsal Yapıların Dönüşümü ve Kültürel Etkileşim Bir toplumsal yapı olarak insan, tarihsel süreç içinde sürekli değişen, evrilen ve birbiriyle etkileşimde bulunan bir varlık olmuştur. Sosyologlar, toplumu anlamaya çalışırken, bu dinamik etkileşimlerin sadece bireylerin davranışlarıyla sınırlı olmadığını; aynı zamanda kültürel, ekonomik ve toplumsal yapılarla şekillendiğini söylerler. Küreselleşme, bu etkileşimlerin dünya çapında hızlandığı bir süreçtir. Ancak, bu hızla yayılan etkileşimlerin bazı toplumsal normlar, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler üzerinde homojenleşmeye yol açtığını gözlemliyoruz. Peki, küreselleşme ile birlikte homojenleşme ne anlama geliyor? Toplumların ve bireylerin kimliklerini nasıl şekillendiriyor? Gelin, bu soruları derinlemesine inceleyelim. Küreselleşmenin Sosyolojik Boyutu Küreselleşme, dünyanın dört bir yanındaki…

Karamanlılara Ne Denir? Bir İsmin Ötesinde Geleceğe Dair Bir Kimlik Yolculuğu Bir isim, bir kimliktir. Bir şehre ait olmanın en kısa ve en güçlü yolu, o şehrin insanına verilen adla kurulur. “Karamanlılara ne denir?” sorusu ilk bakışta basit görünebilir. Cevap çoğu kaynakta kısaca “Karamanlı” şeklinde geçer. Ancak bu kelimenin ardında çok daha derin anlamlar, tarihsel miraslar ve geleceğe uzanan kimlik hikâyeleri yatıyor. Gelin, bu kelimenin bugünkü anlamından yola çıkarak gelecekte taşıyabileceği vizyonu birlikte düşünelim. Karamanlı: Bir Aidiyetin ve Tarihin Adı En temel haliyle Karaman’da doğan, büyüyen veya kökeni bu topraklara dayanan insanlara “Karamanlı” denir. Tıpkı Ankaralı, İstanbullu ya da Konyalı…

Hamam Böceği Gece Uyuyan İnsana Yaklaşır mı? Geleceğin Sıradışı Davranışlarını Keşfetme Zamanı Geleceği konuşmayı seven, küçük detaylardan büyük senaryolar çıkaran biri olarak bu yazıda sizlerle biraz sıra dışı bir konuyu ele alalım istiyorum. Geceleri sessizce hareket eden, çoğu kişinin korkulu rüyası olan hamam böcekleri ve onların gelecekteki davranışları… Belki de bu minik canlıların insana olan yaklaşımı, düşündüğümüzden çok daha fazla şey anlatıyor olabilir. Geleceğin Ev Ekosisteminde Hamam Böcekleri ve İnsan Etkileşimi Bugün “Hamam böceği gece uyuyan insana yaklaşır mı?” sorusu, sadece biyolojik bir merak gibi görünse de, aslında geleceğin ev ekosistemleri ve insan-hayvan ilişkileri açısından çok daha derin anlamlar taşıyor.…

Hodri Meydan 89 Ne Demek? Psikolojik Bir Mercek Altında Bir psikolog olarak insan davranışlarını çözümlemeye çalışırken, bazen toplumun kullandığı dilin ardında derin psikolojik motivasyonlar ve anlamlar yattığını fark etmek oldukça ilginç olabilir. “Hodri meydan 89” gibi ifadelere baktığımızda, genellikle bir meydan okuma, cesaret gösterisi veya bir tür psikolojik savunma mekanizması olduğunu görürüz. Peki, bu terim tam olarak ne anlama geliyor? Bir topluluk içinde nasıl yankı buluyor ve ne tür bir zihinsel arka plandan doğuyor? Bu yazıda, “Hodri Meydan 89” ifadesini, bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarıyla inceleyeceğiz. Bu sayede, hem kelimenin ardındaki anlamı daha iyi kavrayacak hem de kendimizi bu…

Hiçbir Şekilde Nasıl Yazılır? Bir Antropolojik Perspektiften Dilin Derinliklerine İniş Bir Antropoloğun Davetkâr Girişi: Dil ve Kültürün Büyüleyici Bağlantısı Dilin, bir toplumun kimliğini ve dünyayı algılama biçimini şekillendiren güçlü bir araç olduğunu bilmek, antropologları her zaman büyülemiştir. Kelimeler, yalnızca iletişimin aracı değil; aynı zamanda kültürlerin sembolleridir, toplulukların ritüelleridir ve kimliklerin sınırlarını çizen unsurlardır. Her kültür, dilini kendine özgü şekilde kullanırken, o dildeki her bir yanlış yazım veya anlatım biçimi de toplumsal yapıyı, gelenekleri ve tarihsel izleri yansıtır. Peki, “hiçbir şekilde” doğru yazılırken, bu ifadenin dildeki ve kültürlerdeki yeri nedir? Gelin, bu soruya antropolojik bir bakış açısıyla yaklaşalım. Kültürlerin Dil İfadesi:…

Hipermetrop Doğuştan Mı? Edebiyatın Derinliklerinde Bir Bakış Kelimenin gücü, insanlık tarihinin en önemli araçlarından biridir. Edebiyat, toplumsal yapıları dönüştürmenin, kişisel acıları dile getirmenin ve insan ruhunun derinliklerine inmenin en etkili yoludur. Ancak kelimeler, sadece sözcüklerin sıralanması değil; aynı zamanda bir bakış açısını, bir algıyı, hatta bir gerçekliği şekillendirebilir. Edebiyatçılar, her zaman dünyayı farklı açılardan görmüşlerdir ve bu bakış açıları, bizleri anlamaya, sorgulamaya ve dönüştürmeye yönlendirmiştir. Tıpkı bir karakterin gözlükleriyle gördüğü dünyayı ya da bir kelimenin içindeki anlam derinliklerini olduğu gibi, insanın dünyayı algılayışı da gözün işleviyle sıkı bir bağ içerisindedir. Peki ya hipermetropi, bir insanın doğuştan sahip olduğu bir durum…

Hipermarket mi Büyük Süpermarket mi? Geçmişten Günümüze Tüketim Kültürünün Evrimi Geçmişi anlamadan geleceği şekillendirmek zordur. Tarihçi olarak, her dönemi, toplumları, değişimleri ve dönüşümleri incelemek, günümüz dünyasına dair önemli çıkarımlar yapmamıza yardımcı olur. Tüketim alışkanlıklarımız da bu süreçlerin bir parçasıdır ve tarih boyunca büyük değişimlere uğramıştır. Özellikle alışveriş alışkanlıklarındaki evrim, toplumsal ve ekonomik kırılma noktalarını gösteren önemli bir göstergedir. Bugün, “hipermarket mi büyük süpermarket mi?” sorusu, belki de bu evrimin en güncel yansımasıdır. Hipermarket ve Süpermarketin Doğuşu Hipermarketler ve süpermarketler, modern tüketim kültürünün en belirgin simgelerinden biridir. Ancak bu iki kavram, yalnızca mağaza büyüklükleriyle değil, tarihsel bağlamdaki yerleriyle de birbirlerinden ayrılmaktadır.…

Bahattin Karakuş Kimdir? Edebiyatın Sade Kahramanlarından Birinin Hayatına Yakından Bakış Hayat bazen küçük bir kitabın sayfaları arasında başlar. O sayfaları çevirirken bir yazarla tanışırsınız ve onun kelimeleri, dünyaya bakışınızı sessizce değiştirir. İşte benim için Bahattin Karakuş tam da böyle bir isim oldu. Onu ilk kez bir çocuk kitabında keşfettim; sade diliyle, içten hikâyeleriyle ve insan ruhuna dokunan cümleleriyle sanki uzun zamandır tanıdığım bir dost gibi hissettirdi. Peki kimdir Bahattin Karakuş? Hangi değerleri savunur, edebiyatımıza neler kazandırmıştır? Gelin, birlikte bu samimi hikâyenin peşinden gidelim. Bahattin Karakuş’un Hayatına Kısa Bir Yolculuk Bahattin Karakuş, 1939 yılında Uşak’ın Ulubey ilçesinde dünyaya geldi. Anadolu’nun o…