Günlük Fikirler Yazılar

Genç Yaşta Kanser Neden Olur? – Rahatsız Eden Sorular, Cesur Cevaplar “Bu konuyu artık dolandırmayalım” diyen bir giriş Benim iddiam şu: Genç yaşta kanser artıyor ve buna hâlâ “tek faktörlü” açıklamalar aramak zaman kaybı. “Genetikmiş, kadermiş, şehir hayatıymış” deyip geçiyoruz. Oysa tablo, rahatsız edici kadar karmaşık. Evet, veriler 50 yaş altı kanserde artışa işaret ediyor; ama bu artışın ne kadarı gerçek, ne kadarı daha çok bakmamızdan kaynaklı? Tartışmayı büyütelim; çünkü soruyu ne kadar sert sorarsak, yanıtlar da o kadar dürüstleşir. :contentReference[oaicite:0]{index=0} Artış Gerçek mi, “Daha İyi Bakıyoruz” Yanılsaması mı? Erken yaş kanserlerinin yükseldiğine dair küresel yayınlar var; kolon, meme, mide,…

Açık Devre Nedir? Bir Kablonun Suskunluğundan Geleceğin Akıllı Sistemlerine Samimi giriş: Çocukken söktüğüm ilk el fenerinin içinde, incecik bir yaylı anahtar vardı. Bastığımda ışık yanıyor, bıraktığımda her şey karanlığa dönüyordu. O küçücük “tık” sesinin ardındaki bilimi anlamak yıllar aldı. Bugün hâlâ her soruda aynı merakla başlıyorum: Açık devre nedir? Sadece kopmuş bir tel mi, yoksa enerjiyi yönetmenin, güvenliği kurmanın ve veriyi doğrulamanın en sade dili mi? Kısa cevap: Açık devre; devre elemanları arasında elektriksel bağlantının kesildiği, bu yüzden akımın akmadığı ama çoğu zaman gerilimin (potansiyelin) var olabildiği durumdur. Tanımın Kalbi: Akım Yoksa Devre “Açık”tır Elektrikte akımın akması için kapalı bir…

Gresörlük Nerede Kullanılır? Antropolojik Bir Yolculuk Bir antropolog olarak, yağın ve mekanik hareketin insan kültürleriyle ne ilgisi olabilir diye düşünmek size garip gelebilir. Fakat insanlık tarihinin her döneminde, aletlerin ve makinelerin bakımına verilen önem, bir toplumun doğa, emek ve teknolojiyle kurduğu ilişkinin sembolik bir aynasıdır. İşte bu yazıda, “Gresörlük nerede kullanılır?” sorusunu yalnızca teknik değil, aynı zamanda antropolojik bir merakla ele alıyoruz. Gresörlük: Yağın Ötesinde Bir Kültürel Anlam Gresörlük, temel olarak makinelerin sürtünmeden kaynaklı aşınmasını önlemek için kullanılan yağlama sistemlerinin bütünüdür. Ancak bir antropolog için gresörlük, daha derin bir sembol taşır: insanın doğayı dönüştürme ve kontrol altına alma sürecinin küçük…

Eşek Dikeni Nedir? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle Keşfe Çıkalım Eğitim, bir öğretmenin en değerli araçlarından biridir. Hepimiz farklı şekillerde öğreniriz ve bazen bu öğrenme süreci bizleri öyle bir noktaya taşır ki, yalnızca bilgiyi edinmekle kalmayıp, dünyaya bakış açımızı da değiştirebiliriz. İşte bu dönüştürücü gücün ne kadar güçlü olduğunu fark ettiğimizde, daha derin bir anlayışa sahip oluruz. Ancak her zaman tek bir doğru yol olmadığını da unutmamalıyız. Kimi zaman, bildiklerimizi sorgulamak ve bilinçli olarak farklı bakış açılarına yönelmek, öğrenme yolculuğumuzda çok önemli bir adım olur. Bugün, doğa ile insan arasındaki etkileşimin oldukça dikkat çeken bir örneğine odaklanacağız: Eşek Dikeni. Bu bitki, yalnızca…

Evliliğe Kadar Olan Süreçte Sırasıyla Neler Yapılır? Bir Ekonomistin Gözünden Aşkın Maliyeti Bir ekonomist olarak hayatı çoğu zaman kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları üzerinden değerlendiririm. Ancak iş evliliğe giden süreç olunca, bu sınırlılık yalnızca finansal değil, duygusal kaynakları da kapsar. Zaman, enerji, para ve emek; hepsi kıt kaynaklardır. Bu nedenle evlilik süreci, aslında bir dizi ekonomik kararın — tıpkı bir yatırım portföyü gibi — dikkatle yönetildiği bir dönemi temsil eder. Her adım, bireysel tercihlerin toplumsal normlarla buluştuğu bir ekonomik denge arayışıdır. 1. Tanışma ve Uyum: Piyasanın İlk Teması Ekonomik açıdan evliliğe giden yolun ilk basamağı, bireylerin “piyasa araştırması” yaptığı tanışma…

Ellerine Sağlık Kaç Yaşında? Bir Deyimin Zaman Yolculuğuna Çıktık Giriş: Sıcak Bir Teşekkürün Kökenini Merak Ettiniz mi? Bazı sözler vardır, çocukluğumuzdan beri dilimize yapışmıştır. Birisi bize yemek pişirdiğinde, bir el emeği gördüğümüzde, içimizi ısıtan bir çaba hissedince refleks gibi söyleriz: “Ellerine sağlık.” Peki hiç düşündünüz mü, bu ifade aslında kaç yaşında? Ne zaman doğdu, hangi toplumsal ihtiyaçtan filizlendi ve bugün neden hâlâ bu kadar güçlü? Gelin birlikte bu sıcak sözün tarihine, dil yolculuğuna ve insan hikâyelerine doğru bir gezintiye çıkalım. — “Ellerine Sağlık” Ne Demek? Anlamın Kalbinde Teşekkür Var “Ellerine sağlık” Türkçede en yaygın kullanılan nezaket ifadelerinden biri. Kelime anlamıyla,…

Aslan Pençesi Çıbanı Öldürür mü? Farklı Bakış Açılarıyla Gerçeği Aralamak Bazı konular vardır ki, ne kadar konuşulsa da net bir sonuca varmak kolay değildir. “Aslan pençesi çıbanı öldürür mü?” sorusu da tam olarak böyle. Kimileri bu tür çıbanların sadece ciltte bir enfeksiyon olduğunu ve tedaviyle kolayca geçeceğini söylerken, kimileri bunun ciddi sonuçlara yol açabileceğini iddia eder. Bu yazıda, farklı düşünce biçimlerini – erkeklerin daha objektif ve bilimsel yaklaşımını, kadınların ise daha duygusal ve toplumsal etkiler üzerinden yaptığı değerlendirmeleri – karşılaştırarak, bu tartışmalı konuyu tüm yönleriyle ele alacağız. Aslan Pençesi Çıbanı Nedir? Gerçekte Ne Kadar Tehlikelidir? “Aslan pençesi çıbanı” halk arasında…

Hüyam Ne Demek? Öğrenmenin Kalbine Yolculuk Bir eğitimci olarak yıllardır öğrenmenin dönüştürücü gücüne tanıklık ediyorum. Her öğrencinin gözlerinde aynı ışığı görmek mümkün: bilginin yalnızca akla değil, kalbe de dokunduğu o anı. İşte tam da bu duyguyu çağrıştıran bir kelimeyle karşılaştım: Hüyam. Peki, Hüyam ne demek? Bu yazıda sadece bir kelimenin anlamını değil, aynı zamanda onun pedagojik ve insani yansımalarını keşfedeceğiz. Çünkü öğrenme, yalnızca “bilmek” değil, “anlamlandırmak” sürecidir. Hüyam’ın Kökeni: Anlamın Duygusal Katmanları Hüyam kelimesi, Arapça kökenli “hüyam” sözcüğünden gelir ve “aşırı sevgi”, “derin tutku” ya da “yoğun arzu” anlamlarına sahiptir. Ancak bu kelimenin gücü, sadece sözlükteki karşılığında değil; insana hissettirdiklerinde…

Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü ve Bir Hastalığı Anlamak Bir eğitimci için öğrenme, yalnızca bilgi edinmek değildir; aynı zamanda dünyayı, insan bedenini ve yaşamın anlamını yeniden keşfetme sürecidir. Öğrenmenin dönüştürücü gücü, bizi pasif bir bilgi alıcısından aktif bir anlam kurucuya dönüştürür. Öğrencilerime her zaman şu soruyu sorarım: “Bir bilgi seni değiştirmiyorsa, gerçekten öğrenmiş sayılır mısın?” İşte bugün, bu sorgulayıcı öğrenme yaklaşımıyla “Güvercin göğsü hastalığı neden olur?” sorusuna hem tıbbi hem pedagojik bir gözle bakacağız. — Güvercin Göğsü Hastalığı Nedir? Güvercin göğsü, tıpta pectus carinatum olarak bilinen, göğüs kafesinin dışa doğru çıkıntı yaptığı bir iskelet deformitesidir. Bu durum, kaburgaların ve göğüs kemiğinin (sternum)…

Cezaevinden Saat Kaçta Çıkılır? Zamanın ve Özgürlüğün Küresel Anlamı Bazı sorular vardır, yüzeyde basittir ama içine baktıkça derinleşir. “Cezaevinden saat kaçta çıkılır?” sorusu da onlardan biri. Kağıt üzerinde bir prosedür, birkaç imza, bir saat dilimi gibi görünür ama aslında zamanın, özgürlüğün ve adaletin farklı toplumlarda nasıl yaşandığını anlatır. Çünkü “çıkmak” yalnızca bir kapının açılması değil, hayatın yeniden başlamasıdır. Özgürlüğün Saati: Zamanın Cezaevinde Farklı Akışı Cezaevinde zaman, dışarıdakinden farklı akar. Her dakika belirlenmiştir; yemek, sayım, görüş, yatış… Hepsinin bir saati vardır. Ama “çıkış saati” yalnızca takvimde değil, zihinde de kazılıdır. Mahpuslar için özgürlüğün saati genellikle sabahın erken saatleridir — Türkiye’de çoğu…